Free Consultant
ประเมินบทบาทของการอนุญาโตตุลาการฉุกเฉินภายใต้การจัดตั้งของ UNCITRAL Expedited Arbitration Rules (2)
ประเมินบทบาทของการอนุญาโตตุลาการฉุกเฉินภายใต้การจัดตั้งของ UNCITRAL EXPEDITED ARBITRATION RULES (2) การบอกกล่าวและการตอบรับอนุญาโตตุลาการของคู่พิพาท
ข้อ 4(2) แห่ง Expedited Arbitration Rules กำหนดให้คู่พิพาทฝ่ายที่เรียกร้องต้องบอกกล่าวแก่คู่พิพาทฝ่ายที่ถูกเรียกร้องถึงการอนุญาโตตุลาการร่วมกับข้อเรียกร้องต่างๆ ซึ่งอาจจะจัดทำให้อยู่ในเอกสารฉบับเดียวกันก็ได้ ซึ่งข้อกำหนดนี้เป็นการเพิ่มเติมของ UNCITRAL Arbitration Rules ข้อ 20(1) ที่กำหนดให้ข้อเรียกร้องต่างๆนั้นต้องทำภายใต้เงื่อนเวลาตามที่คณะอนุญาโตตุลาการกำหนดไว้ ข้อ 4(1) ยังกำหนดถึง คำขอเริ่มต้นคดีอนุญาโตตุลาการ นั้นต้องรวมไปถึงข้อเสนอสำหรับการแต่งตั้งคณะอนุญาโตตุลาการหากยังมิได้มีการตกลงกันไว้ล่วงหน้า หากจะเปรียบเทียบแล้ว เพื่อความสะดวกในการจัดตั้งคณะอนุญาโตตุลาการในการอนุภายใต้ข้อ 3(4) แห่ง UNCITRAL Arbitration Rules ซึ่งเมื่ออยู่ภายใต้ ข้อ 4(1) ของ Expedited Arbitration Rules ข้อเสนอการแต่งตั้งคณะอนุญาโตตุลาการนั้นเป็นสิ่งที่จำเป็นต้องบอกกล่าวร่วมกับญาโตตุลาการฉุกเฉิน ข้อเสนอสำหรับการแต่งตั้งคณะอนุญาโตตุลาการซึ่งเป็นเพียงทางเลือกหนึ่งเท่านั้น อาจรวมอยู่ในคำขอเริ่มต้นคดีอนุญาโตตุลาการ
ตามคำอธิบายของย่อหน้าที่ 27 ใน Explanatory Note ข้อเสนอในการแต่งตั้งคณะอนุญาโตตุลาการมิได้หมายความถึงว่าคู่พิพาทต้องเสนอชื่อบุคคลใดบุคคลหนึ่งเพื่อเป็นคณะอนุญาโตตุลาการ แต่อาจเสนอรายชื่อผู้ที่มีความเหมาะสม หรือกำหนดคุณสมบัติเฉพาะในการแต่งตั้งคณะอนุญาโตตุลาการ รวมไปถึงอาจกำหนดกลไกที่จะใช้ในการเลือกคณะอนุญาโตตุลาการของคู่สัญญาก็ได้ นอกจากนั้นในย่อหน้าที่ 31 ของ Explanatory Note คู่พิพาทฝ่ายที่เรียกร้องไม่จำเป็นต้องแสดงเอกสารและหลักฐานอื่นใดนอกเหนือจากคำขอเริ่มต้นคดีอนุญาโตตุลาการ และข้อเรียกร้องต่างๆ ซึ่งอาจก่อให้เกิดภาระและทำให้ล่าช้าแต่อาจทำได้โดยการอ้างอิงถึงเอกสารเหล่านั้นเพียงบางส่วน
อีกทางหนึ่งตามข้อ 20(4) แห่ง UNCITRAL Arbitration Rules ซึ่งไม่ได้ถูกแก้ไขเพิ่มเติมโดย Expedited Arbitration Rules แต่ยังคงบังคับใช้อยู่ได้กำหนดให้ข้อเรียกร้องนั้นควรเป็นเอกสารทั้งหมดและหลักฐานอื่นๆที่คู่พิพาทฝ่ายที่เรียกร้องจะใช้ในการอ้างถึงเท่าที่จะเป็นไปได้ โดยความหมายของคำว่าเท่าที่จะเป็นไปได้นั้นช่วยทำให้คู่พิพาทฝ่ายที่เรียกร้องไม่จำเป็นต้องแสดงเอกสารทั้งหมดก่อนที่จะมีกระบวนการอนุญาโตตุลาการ ซึ่งอาจทำให้เป็นการเปิดเผยข้อมูลทั้งหมดก่อนพิจารณาที่สามารถทำให้คู่พิพาทฝ่ายที่ถูกเรียกร้องมีโอกาสได้โต้กลับถึงเอกสารนั้นๆ
ข้อ 5(1) แห่ง Expedited Arbitration Rules กำหนดให้คู่พิพาทฝ่ายที่ถูกเรียกร้องต้องตอบรับถึงการอนุญาโตตุลาการภายใน 15 วันนับจากได้รับคำขอเริ่มต้นคดีอนุญาโตตุลาการนั้น รวมไปถึงการตอบรับของข้อเสนอในการแต่งตั้งคณะอนุญาโตตุลาการด้วย ทั้งนี้ข้อ 5(1) เป็นการกำหนดเพิ่มเติมของข้อ 4(1) แห่ง UNCITRAL Arbitration Rules ซึ่งกำหนดกรอบเวลา 30 วันสำหรับการตอบรับคำขอเริ่มต้นคดีอนุญาโตตุลาการ โดยการตัดเวลาในการตอบรับให้สั้นลงครึ่งหนึ่ง นอกจากนี้ภายใต้ ข้อ 5(2) แห่ง Expedited Arbitration Rules กำหนดให้คู่พิพาทฝ่ายที่ถูกเรียกร้องมีคำคัดค้านได้ภายใน 15 วันก่อนที่จะมีการแต่งตั้งคณะอนุญาโตตุลาการ เปรียบเทียบกับข้อ 21(1) แห่ง UNCITRAL Arbitration Rules ซึ่งมิได้กำหนดกรอบเวลาแต่คำคัดค้านนั้นต้องแสดงภายในระยะเวลาที่คณะอนุญาโตตุลาการกำหนดให้ การกำหนดกรอบเวลา 15 วันนั้นเพื่อความรวดเร็วในการอนุญาโตตุลาการฉุกเฉิน โดยอาจขยายกรอบเวลาภายใต้ข้อ 10 แห่ง Expedited Arbitration Rules ซึ่งให้อำนาจคณะอนุญาโตตุลาการขยายหรือลดเวลาใดๆภายใต้ UNCITRAL Arbitration Rules และ Expedited Arbitration Rules หากเห็นว่าเหมาะสมที่จะกระทำการเช่นว่านั้น
นอกจากนี้ข้อ 12 แห่ง Expedited Arbitration Rules ยังสงวนสิทธิแก่คู่พิพาทในการยื่นข้อเรียกร้องและข้อเรียกร้องแย้งในการหักกลบลบหนี้ แต่ได้มีการเพิ่มเติมกฎเกณฑ์ให้สูงขึ้นโดยเรียกร้องให้คู่พิพาทฝ่ายที่ถูกเรียกร้องยื่นข้อเรียกร้องแย้งนั้นอย่างช้าที่สุดคือปรากฏในคำคัดค้าน เว้นแต่คณะอนุญาโตตุลาการเห็นว่าคำคัดค้านนั้นสมควรที่จะมีการโต้แย้งในขั้นถัดไปโดยคำนึงถึงการล่าช้าในการจัดทำหรือสร้างความเสียหายให้แก่คู่พิพาท เปรียบเทียบข้อ 21(3) แห่ง UNCITRAL Arbitration Rules ซึ่งได้ผ่อนปรนในการกำหนดให้คู่พิพาทฝ่ายที่ถูกเรียกร้องยื่นข้อเรียกร้องแย้งว่า ให้อยู่ในคำคัดค้านหรือภายหลังจากกระบวนการอนุญาโตตุลาการเกิดขึ้นแล้วหากคณะอนุญาโตตุลาการเห็นว่าความล่าช้านั้นสมเหตุสมผลต่อสถานการณ์
การแก้ไขเพิ่มเติมข้อเรียกร้อง
ข้อกำหนดเบื้องต้นภายใต้ข้อ 13 แห่ง Expedited Arbitration Rules กำหนดให้คู่พิพาทไม่สามารถแก้ไขหรือเพิ่มเติมข้อเรียกร้อง คำคัดค้าน หรือข้อเรียกร้องแย้ง ระหว่างกระบวนการอนุญาโตตุลาการได้เว้นแต่คณะอนุญาโตตุลาการจะเห็นสมควร ซึ่งแตกต่างจากข้อกำหนดเบื้องต้นตามข้อ 22 แห่ง UNCITRAL Arbitration Rules ที่กำหนดให้คู่พิพาทสามารถแก้ไขเพิ่มเติมข้อเรียกร้อง คำคัดค้าน หรือข้อเรียกร้องแย้งในระหว่างกระบวนการอนุญาโตตุลาการได้ เว้นแต่คณะอนุญาโตตุลาการเห็นว่าไม่สมควร เพื่อเป็นการป้องกันการล่าช้าในการแก้ไขเพิ่มเติมข้อเรียกร้องนั้น ข้อ 13 แห่ง Expedited Arbitration Rules จึงกำหนดการแก้ไขเพิ่มเติมให้สูงขึ้นจากข้อ 22 แห่ง UNCITRAL Arbitration Rules
นอกจากนี้ จะเห็นได้ว่าจากย่อหน้าที่ 80 ของ Explanatory Note เพิ่มเติมคำอธิบายไว้ว่าหากข้อเรียกร้องแย้งและการแก้ไขเพิ่มเติมข้อเรียกร้องนั้นถูกนำขึ้นสู่กระบวนการแล้ว Expedited Arbitration Rules อาจไม่เหมาะสมต่อการระงับข้อพิพาท กรณีที่คู่พิพาทตกลงกันหรือคู่พิพาทฝ่ายหนึ่งร้องขอให้ คณะอนุญาโตตุลาการพิจารณาว่า Expedited Arbitration Rules นั้นจะไม่ถูกนำมาปรับใช้ในการอนุญาโตตุลาการตามข้อ 2 แห่ง Expedited Arbitration Rules
ระยะเวลาในการทำคำชี้ขาด
ข้อ 16(1) แห่ง Expedited Arbitration Rules กำหนดว่าในข้อพิพาทต้องมีคำชี้ขาดภายในเดือน 6 เดือน นับตั้งแต่ วันที่มีการแต่งตั้งคณะอนุญาโตตุลาการเว้นแต่คู่พิพาทตกลงกันไว้เป็นอย่างอื่น เปรียบเทียบกับ UNCITRAL Arbitration Rules ไม่ได้มีการกำหนดกรอบเวลาที่ชัดเจนในการมีคำชี้ขาดโดยขึ้นอยู่กับการพิจารณาของคณะอนุญาโตตุลาการ นอกจากนี้ ข้อ 16 วรรค 2 ถึง 4 ได้มีการกำหนดกลไกในการขยายระยะเวลาในการมีคำชี้ขาดไว้ แม้อาจจะไม่เป็นที่พอใจต่อคู่พิพาทบางครั้ง
ข้อ 16(2) แห่ง Expedited Arbitration Rules ให้อำนาจคณะอนุญาโตตุลาการในการขยายเวลาคำชี้ขาดออกไปได้อีก 3 เดือน ในสถานการณ์พิเศษและได้ให้คู่พิพาททั้งสองฝ่ายแสดงถึงความคิดเห็นแล้ว กล่าวคือต้องมีคำชี้ขาดสำหรับกรณีกระบวนการอนุญาโตตุลาการฉุกเฉินรวมแล้วไม่เกิน 9 เดือนนับจากวันที่ได้มีการแต่งตั้งคณะอนุญาโตตุลาการ นอกจากนี้ข้อ 16(3) แห่ง Expedited Arbitration Rules ยังกำหนดว่าหากคณะอนุญาโตตุลาการพิจารณาแล้วว่าเป็นการเสี่ยงที่จะไม่สามารถทำคำชี้ขาดได้ภายใน 9 เดือน ก็สามารถขยายเวลาออกไปอีกเป็นครั้งสุดท้าย แต่จำเป็นต้องได้รับความยินยอมจากคู่พิพาททุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ท้ายที่สุด ข้อ 16(4) แห่ง Expedited Arbitration Rules กำหนดให้ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งสามารถคัดค้านการขยายเวลาตามที่ปรากฏในวรรค 3 ก็ได้ ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งอาจร้องขอไม่ให้ใช้ Expedited Arbitration Rules ในการอนุญาโตตุลาการอีกต่อไป หลังจากรับฟังความเห็นของคู่พิพาทแล้ว คณะอนุญาโตตุลาการอาจพิจารณาให้ยกเลิกใช้ Expedited Arbitration Rules ในการพิจารณาข้อพิพาทและให้ดำเนินการอนุญาโตตุลาการภายใต้ UNCITRAL Arbitration Rules ตามปกติ
มากไปกว่านั้น ย่อหน้าที่ 90 ใน Explanatory Note อธิบายเพิ่มเติมว่า เว้นแต่จะตกลงกันเป็นอย่างอื่น คณะอนุญาโตตุลาการในการอนุญาโตตุลาการฉุกเฉินต้องระบุเหตุผลในการมีคำชี้ขาดในข้อพิพาท ตามที่กำหนดไว้ในข้อ 34(3)[พ1] แห่ง UNCITRAL Arbitration Rule ซึ่งยังมีผลบังคับในการอนุญาโตตุลาการฉุกเฉิน
การกำหนดให้คณะอนุญาโตตุลาการต้องระบุเหตุผลในการมีคำชี้ขาดนั้นสามารถช่วยให้การตัดสินในและรับรองถึงความเป็นธรรมในการมีคำชี้ขาด เนื่องจากคู่พิพาทอาจสามารถพบว่าข้อโต้แย้งที่ได้รับการพิจารณานั้น ได้มีการตัดสินใจที่ถูกต้องและตระหนักถึงหลักพ้นฐานในการมีคำชี้ขาดดังกล่าว
UNCITRAL Expedited Arbitration Rules ถือได้ว่าเป็นการเพิ่มเติมข้อกำหนด UNCITRAL Arbitration Rules ได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะในช่วงของการระบาดของโรค COVID-19 ซี่งมีความจำเป็นในการเพิ่มเติมกลไกในการระงับข้อพิพาทโดยเร่งด่วน จากตัวอย่างของสถาบันอนุญาโตตุลาการชั้นนำในระหว่างประเทศได้มีการนำข้อกำหนดเหล่านั้นมาปรับใช้แล้ว UNCITRAL ยังเสนอให้คู่สัญญาที่สนใจในการระงับข้อพิพาทด้วยการอนุญาโตตุลาการฉุกเฉินสามารถทำข้อตกลงเพิ่มเพิ่มเพื่อให้การระงับข้อพิพาทรวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากขึ้นด้วย
บทความ และข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับ “UNCITRAL”
แหล่งอ้างอิง
- International Arbitration Information by Aceris Law LLC, UNCITRAL Expedited Arbitration Rules.
- Kluwer Arbitration Blog, UNCITRAL, Expedited!
- Legal 500, UNCITRAL EXPEDITED ARBITRATION RULES.
- Maxime Berlingin, Louis Atyeo, Marily Paralika, Ady Nieuwenhuizen & Daniel Hayward, Fieldfisher. Adoption of the 2021 UNCITRAL Expedited Arbitration Rules.
- United Nations Commission on International Trade Law, Draft Explanatory Note to the UNCITRAL Expedited Arbitration Rules. United Nations.
- United Nations Commission on International Trade Law, UNCITRAL Arbitration Rules. United Nations.
- United Nations Commission on International Trade Law, UNCITRAL Expedited Arbitration Rules. United Nations.
