ศาลฎีกาของออสเตรียยืนยันคำตัดสินของคณะอนุญาโตตุลาการที่จะทำการไต่สวนเสมือนจริง (Virtual hearing) แม้คู่ความอีกฝ่ายหนึ่งจะคัดค้านก็ตาม

ศาลฎีกาของออสเตรียยืนยันคำตัดสินของคณะอนุญาโตตุลาการที่จะทำการไต่สวนเสมือนจริง (Virtual hearing) แม้คู่ความอีกฝ่ายหนึ่งจะคัดค้านก็ตาม

การระบาดของ COVID-19 ส่งผลกระทบที่ไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ต่อระบบการสืบพยานในศาลและการอนุญาโตตุลาการอันเนื่องมาจากมาตรการเว้นระยะห่างทางสังคม (Social Distancing) ดังนั้นเพื่อเป็นการจัดการปัญหาดังกล่าว ศาลและการอนุญาโตตุลาการจึงเริ่มใช้เทคโนโลยีเพื่อดำเนินการพิจารณาคดีระยะไกลผ่านการประชุมทางวิดีโอ แต่อย่างไรก็ตาม เมื่อการอนุญาโตตุลาการนั้นต้องเป็นไปตามความยินยอมของคู่ความทั้งสองฝ่าย ดังนั้นจึงเกิดเป็นข้อถกเถียงในกรณีของการพิจารณาคดีเสมือนจริง (Virtual Hearing) ในกรณีที่มีการคัดค้านของคู่กรณีอีกฝ่ายหนึ่ง และต้องเป็นไปตามกรอบกระบวนการและสิทธิในการพิจารณาข้อพิพาทอย่างเป็นธรรมและสิทธิขั้นพื้นฐานตามที่ปรากฎในสนธิสัญญาเช่น อนุสัญญายุโรปว่าด้วยสิทธิมนุษยชน (European Convention on Human Rights/ EUCHR)

อย่างไรก็ตามเมื่อวันที่  23 กรกฎาคม 2020 ศาลฎีกาของออสเตรีย (Oberster Gerichtshof, OGH) ได้มีคำตัดสินในกรณีปัญหาของการละเมิดกระบวนการที่อาจเกิดขึ้นเนื่องจากการดำเนินการพิจารณาของอนุญาโตตุลาการทางออนไลน์ผ่านการประชุมทางวิดีโอแม้จะมีการคัดค้านของฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง (Case No. 18 ONc 3/20s)[1] โดยที่ศาลออสเตรียยืนยันคำตัดสินของคณะอนุญาโตตุลาการที่จะทำการไต่สวนเสมือนจริง แม้คู่ความอีกฝ่ายหนึ่งจะคัดค้านก็ตาม โดยคำตัดสินของศาลนั้นระบุว่าการดำเนินการพิจารณาออนไลน์ผ่านการประชุมทางวิดีโอนั้นแม้จะมีการคัดค้านอย่างชัดแจ้งของคู่สัญญาก็ยังอยู่ภายใต้ดุลยพินิจของคณะอนุญาโตตุลาการและไม่เป็นไปตามเกณฑ์ในการคัดค้านอนุญาโตตุลาการ

กรณีเกิดจากกระบวนการอนุญาโตตุลาการที่มีปัญหาอยู่ระหว่างดำเนินการพิจารณาของศูนย์อนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศแห่งเวียนนา (Vienna International Arbitration Centre “VIAC”) ตั้งแต่เดือนสิงหาคม 2017 อย่างไรก็ตามผู้ร้องได้ขอเลื่อนวันพิจารณาคดีเดิมซึ่งกำหนดไว้ในเดือนมีนาคมเป็น 15 เมษายน 2020 โดยมีเวลาเริ่มต้นเวลา 10.00 น. ตามเวลาเวียนนา ต่อมาเมื่อวันที่ 19 มีนาคม 2020 ได้มีการประชุมทางโทรศัพท์เพื่อหารือเกี่ยวกับผลกระทบของข้อจำกัดการเดินทางที่เกี่ยวข้องกับ COVID-19 ซึ่งกระทบต่อการพิจารณาคดีในเดือนเมษายนซึ่งกำลังจะเกิดขึ้นโดยที่ทั้งสองฝ่ายหารือเกี่ยวกับความเป็นไปได้ในการจัดการไต่สวนเสมือนจริงเนื่องจากการระบาดของ COVID-19 อย่างไรก็ดีผู้คัดค้านได้ปฏิเสธการพิจารณาคดีเสมือนจริงและต้องการที่จะจัดการพิจารณาแบบปกติในอนาคต อย่างไรก็ตามข้อเสนอของพวกเขาถูกปฏิเสธ และมีการพิจารณาคดีระยะไกลในวันที่ 15 เมษายน 2020

ต่อมาเมื่อวันที่ 21 เมษายน 2020 ผู้คัดค้านได้โต้แย้งคณะอนุญาโตตุลาการโดยกล่าวว่ามีการปฏิบัติต่อคู่กรณีอย่างไม่เท่าเทียมกันและวิธีการดำเนินการตามขั้นตอนไม่เป็นธรรม อย่างไรก็ตามข้อโต้แย้งของผู้คัดค้านถูกปฏิเสธโดย VIAC ต่อจากนั้นผู้คัดค้านได้นำประเด็นดังกล่าวไปฟ้องต่อศาลฎีกาของออสเตรีย

อย่างไรก็ตามศาลฎีกาของออสเตรียได้กล่าวว่าการคัดค้านการกระบวนพิจารณาคดีของศาลภายใต้กฎหมายของออสเตรียนั้นจะกระทำได้ต่อเมื่อการดำเนินการของศาลจะส่งผลให้เกิดการละเมิดขั้นตอนอย่างร้ายแรงหรือส่งผลเกี่ยวกับผลประโยชน[TS1] ์ (ไม่ว่าจะเป็นประโยชน์หรือเสียประโยชน์) อย่างถาวรและมีนัยสำคัญต่อคู่สัญญา ศาลฎีกาได้ยืนยันว่าการพิจารณาคดีระยะทางไกลในกรณีนี้ไม่เข้ากฎเกณฑ์ที่จะคัดค้านได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการพิจารณาคดีระยะไกล (remote hearing) นั้นกระทำได้ภายใต้กฎหมายของออสเตรีย อีกทั้งคณะอนุญาโตตุลาการมีดุลพินิจอย่างกว้างขวางในการดำเนินการพิจารณาคดี

กรณีนี้น่าสนใจเป็นพิเศษด้วยเหตุผลหลายประการ รวมไปถึงการดำเนินการให้เป็นไปตามอนุสัญญายุโรปว่าด้วยสิทธิมนุษยชน (European Convention on Human Rights/ EUCHR) Article 6[2] เกี่ยวกับการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรม โดยคำตัดสินของศาลนั้นได้นำมาตรา 6 ของ EUCHR มาปรับใช้โดยเน้นย้ำว่ามาตรา 6 นี้รับการออกแบบมาเพื่อให้แน่ใจว่าทั้งสองฝ่ายมีสิทธิที่จะรับฟังและเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมได้อย่างมีประสิทธิผล โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงเวลาของการระบาดใหญ่ทั่วโลกนี้ซึ่งทำให้การพิจารณาคดีโดยวิธีปกตินั้นยังแทบเป็นไปไม่ได้ในระยะเวลาอันใกล้นี้ ดังนั้น การพิจารณาคดีระยะไกลเป็นทางเลือกที่ช่วยให้คณะอนุญาโตตุลาการมั่นใจว่าจะสามารถเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมได้อย่างต่อเนื่องในขณะเดียวกันก็ปกป้องสิทธิในการรับฟังของคู่กรณีด้วย ทั้งนี้แม้ว่าคำพิพากษา[TS2] จะเกิดขึ้นในบริบทเฉพาะของของคณะอนุญาโตตุลาการ แต่ก็มีความสำคัญในวงกว้าง มาตรฐานที่ศาลฎีกาของออสเตรียนำมาใช้ในการพิจารณาคดีคือการรับฟังการพิจารณาคดีของศาลในส่วนของการรับฟังความคิดเห็นระยะไกลนั้นละเมิดหลักการพื้นฐานหรือไม่ กล่าวคือ กระทบสิทธิของคู่สัญญาในการรับฟังและสิทธิในการได้รับการปฏิบัติอย่างเป็นธรรมหรือไม่ คำตัดสินของศาลฎีกาออสเตรียนั้นระบุอย่างชัดแจ้งว่า การพิจารณาคดีระยะไกลไม่ถือเป็นการละเมิดหลักพื้นฐานของกระบวนการพิจารณาคดี แม้ว่าคณะอนุญาโตตุลาการจะตัดสินให้มีการพิจารณาคดีจากระยะไกลแม้จะมีการคัดค้านของฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งก็ตาม ดังนั้นการตัดสินใจดังกล่าวจะไม่เป็นมีผลต่อศาลหรือคำตัดสินโดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงที่มีการแพร่ระบาดทั่วโลกของ COVID-19

ไม่อาจปฎิเสธได้เลยว่า COVID-19 จะยังคงส่งผลต่อการดำเนินชีวิตในปัจจุบัน ดังนั้นจึงเป็นเรื่องสำคัญสำหรับทุกคน โดยเฉพาะอย่างยิ่งนักกฎหมายจะต้องไม่พึ่งพาวิธีการแบบเดิม ๆ มากนักและควรปรับตัวให้เข้ากับวิธีการใหม่ในการดำเนินการอนุญาโตตุลาการ หรือการพิจารณาคดีของศาล ดังนั้น คำตัดสินของศาลฎีกาออสเตรียจึงถือเป็นการตัดสินครั้งสำคัญและเป็นครั้งแรกของการพิจารณาคดีโดยวางรากฐานสำหรับการพิจารณาคดีเสมือนจริง และมีความเป็นไปได้สูงว่าวิธีการพิจารณาคดีเสมือนจริงของศาลจะมีอิทธิพลต่อแนวทางของอนุญาโตตุลาการอื่น ๆ ในการพิจารณาคดีระยะไกลและการพิจารณาคดีเสมือนจริง

แหล่งที่มา

• https://globalarbitrationnews.com/austrian-supreme-court-confirms-arbitral-tribunals-ruling-to-hold-virtual-hearing-despite-one-partys-objection/
• http://arbitrationblog.kluwerarbitration.com/2020/10/24/in-a-first-worldwide-austrian-supreme-court-confirms-arbitral-tribunals-power-to-hold-remote-hearings-over-one-partys-objection-and-rejects-due-process-concerns/
• https://www.lexology.com/library/detail.aspx?g=d894de3e-30c9-48da-8438-28f0cd315f7a 

• [1]https://www.ris.bka.gv.at/Dokumente/Justiz/JJT_20200723_OGH0002_018ONC00003_20S0000_000/JJT_20200723_OGH0002_018ONC00003_20S0000_000.pdf.
• [2] Article 6 (1) “In the determination of his civil rights and obligations or of any criminal charge against him, everyone is entitled to a fair and public hearing within a reasonable time by an independent and impartial tribunal established by law. Judgment shall be pronounced publicly by the press and public may be excluded from all or part of the trial in the interest of morals, public order or national security in a democratic society, where the interests of juveniles or the protection of the private life of the parties

---

สามารถติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมจาก THAC ได้ที่ !