สรุปสาระสำคัญจากงาน APRAG Conference 2020
Session 1: AI in International Arbitration
AI Artificial Intelligence (AI) หรือปัญญาประดิษฐ์ หมายถึง ความฉลาดเทียมที่สร้างขึ้นให้กับสิ่งที่ไม่มีชีวิต AI เป็นสาขาหนึ่งในด้านวิทยาการคอมพิวเตอร์ และวิศวกรรมเป็นหลัก โดยพยายามทำให้โปรแกรมคอมพิวเตอร์หรือเครื่องจักรกลมีกระบวนการคิด วิเคราะห์และศึกษาแทนมนุษย์ ซึ่งในวาระนี้เป็นการพูดคุยกันเรื่อง AI สามารถเข้ามาทำหน้าที่อนุญาโตตุลาการอย่างเต็มตัวได้หรือไม่ ตามความคิดเห็นของวิทยากรเห็นว่า AI สามารถเข้ามามีบทบาทได้บางส่วนเท่านั้น เช่น การการตั้งอนุญาโตตุลาการ, การศึกษาค้นคว้าข้อมูลทางกฎหมาย, การวิเคราะห์ผลสำเร็จของคดี ซึ่งเทียบเคียงจากข้อพิพาทที่มีความคล้ายคลึงกัน, การเทียบเคียงแนวทางการตัดสินชี้ขาดคดี, การสร้างและการดำเนินการเกี่ยวกับสัญญาทางกฎหมาย แต่ยังไม่สามารถพัฒนาไปถึงขั้นการมาปฏิบัติหน้าที่เป็นอนุญาโตตุลาการแทนมนุษย์ได้
Session 3: New trends of challenges made against arbitrators
การคัดค้านอนุญาโตตุลาการถือว่าเป็นเรื่องที่สามารถเกิดขึ้นได้ หากคู่พิพาทมองว่าอนุญาโตตุลาการมีการทำงานที่ไม่มีความเป็นกลาง, ความเป็นอิสระ และอาจจะรวมถึงกรณีที่อนุญาโตตุลาการมีคุณสมบัติไม่ตรงตามที่คู่สัญญาได้ตกลงกันไว้ โดยแนวทางคำพิพากษาเกี่ยวกับการคัดค้านอนุญาโตตุลาการส่วนมากแล้วศาลจะทำการหยิบยกเหตุในการนำมาพิจารณาอันอาจมีผลสั่งให้อนุญาโตตุลาการนั้นถอนตัวออกจากคดี หรือเพิกถอนคำชี้ขาดของคณะอนุญาโตตุลาการ ซึ่งในวาระนี้เป็นการพูดคุยเกี่ยวกับมุมมองของศาลต่อการคัดค้านอนุญาโตตุลาการในประเทศไทย, การคัดค้านอนุญาโตตุลาการในสารธารณรัฐประชานจีน และการคัดค้านอนุญาโตตุลาการในมุมมองของที่ปรึกษา รวมไปถึงกฎหมายและข้อบังคับที่เกี่ยวข้อง
Session 5: ความสัมพันธ์กันระหว่างทนายความในประเทศกับการอนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศ
ในวาระนี้มีหัวข้อที่พูดคุยกันถึงบทบาทของทนายความต่อการอนุญาโตตุลาการ วิทยากรจาก SIAC ได้เล่าถึงวิธีการในการทำงานงานของ SIAC ในช่วงแรกๆ นั่นคือ ได้มีการเปิดโอกาสให้ทนายความต่างชาติเข้ามาใช้บริการการอนุญาโตตุลาการ ซึ่งการเปิดโอกาสดังกล่าวทาง SIAC มองไปถึงการลงทุนที่เพิ่มมากขึ้นด้วย ส่วน HKIAC ก็ได้เปิดโอกาสให้ทนายความต่างชาติเข้ามาเป็นที่ปรึกษากฎหมายในคดีอนุญาโตตุลาการเช่นกัน แต่ต้องมีทนายความในประเทศร่วมด้วย และมีการแบ่งหน้าที่กันอย่างชัดเจน แต่ทนายความในประเทศจะเป็นหลัก เพราะรู้กฎหมายของเขตการปกครองดีกว่า ทั้งนี้ ทาง SIAC ยังให้ข้อเสนอแนะสำหรับทนายความในประเทศที่ต้องการพัฒนาตนเองเพื่อไปสู่การอนุญาโตตุลาการอีกด้วย