การผ่อนชำระหนี้ทำอย่างไร ก่อนผิดนัดชำระจนถูกฟ้องร้อง?

การทำธุรกิจระหว่างประเทศที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วโดยเฉพาะในยุคดิจิทัลนี้ และแน่นอนว่าโอกาสเกิดข้อพิพาทย่อมมีมากขึ้น ฉะนั้นการระงับข้อพิพาทที่มีประสิทธิภาพเป็นสิ่งสำคัญ ด้วยเหตุนี้ การอนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศ (International Arbitration) ได้กลายเป็นทางเลือกยอดนิยมสำหรับธุรกิจที่ต้องการความเป็นกลาง ความรวดเร็ว และผลคำตัดสินชี้ขาดที่ยุติธรรม ทั้งนี้ ด้วยกระแสต่างๆ ที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว ทำให้มีประเด็นสำคัญต่างๆ ที่ทั้งเจ้าของธุรกิจ ผู้อนุญาโตตุลาการ และผู้ที่สนใจในด้านกฎหมายต้องจับตามอง

ในบทความนี้ มาร่วมเปิดโลกอนุญาโตตุลาการ สำรวจแนวโน้มอนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศ ปี 2567 และผลกระทบต่อธุรกิจในเวทีโลก โดยเฉพาะในตลาดเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ของเรา

อนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศคืออะไร

การอนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศ คือ กระบวนการระงับข้อพิพาทที่คู่กรณีตกลงที่จะเสนอข้อขัดแย้งให้บุคคลที่สามที่เป็นกลาง (อนุญาโตตุลาการหรือคณะอนุญาโตตุลาการ) เป็นผู้ตัดสินชี้ขาด โดยเป็นในบริบทที่คู่พิพาทเป็นคู่ค้าต่างประเทศ หรือทำธุรกิจระหว่างประเทศร่วมกัน ซึ่งการอนุญาโตตุลาการมักเป็นวิธีระงับข้อพิพาทที่ธุรกิจเหล่านี้นิยมใช้แทนการฟ้องร้องต่อศาล อันเนื่องมาจากข้อดีหลายประการ ได้แก่

• ความเป็นกลางระหว่างคู่พิพาท – คู่กรณีสามารถเลือกอนุญาโตตุลาการได้เอง ทำให้มั่นใจได้ว่าจะได้รับการพิจารณาอย่างเป็นกลาง ซึ่งต่างจากการดำเนินคดีในชั้นศาล ซึ่งอาจต้องเลือกใช้ศาลจากฝั่งประเทศใดประเภทหนึ่ง ทำให้คู่พิพาทฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเสียเปรียบ อันเนื่องมาจากข้อกฎหมายที่แตกต่างกัน
• ความเชี่ยวชาญในหัวข้อพิพาท – อนุญาโตตุลาการมักมีความรู้เฉพาะทางในอุตสาหกรรมธุรกิจที่เกี่ยวข้อง ซึ่งสามารถช่วยหาทางออกที่ลงตัวระหว่างคู่พิพาทได้อย่างมีประสิทธิภาพ อีกทั้งช่วยรักษาความสัมพันธ์ระหว่างธุรกิจได้ดี
• การบังคับใช้คำชี้ขาด – คำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการสามารถบังคับใช้ได้ในหลายประเทศภายใต้อนุสัญญานิวยอร์ก (New York Convention) โดยเป็นอนุสัญญาว่าด้วยการยอมรับนับถือและบังคับตามคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการในประเทศต่างๆ
• การรักษาความลับ – ในการทำธุรกิจ ล้วนมีข้อมูลที่มีความอ่อนไหวหรือเป็นข้อมูลสำคัญของธุรกิจที่สร้างข้อได้เปรียบเหนือคู่แข่ง ดังนั้นหลายธุรกิจจึงมักเลือกใช้กระบวนการอนุญาโตตุลาการ ซึ่งมักเก็บข้อมูลต่างๆ เป็นความลับ ช่วยปกป้องข้อมูลทางธุรกิจไม่ให้ถูกเปิดเผยสู่สาธารณะ

แนวโน้มอนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศ ปี 2567

พอได้ทราบเกี่ยวกับการอนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศไปบ้างแล้ว ในปี 2567 นี้เองก็ได้มีแนวโน้ม รวมถึงกระแสต่างๆ เกี่ยวกับอนุญาโตตุลาการเกิดขึ้นมากมาย ฉะนั้นมาดูกันว่า แนวโน้มอนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศมีอะไรบ้างที่น่าสนใจหรือมีผลกระทบต่อการระงับข้อพิพาททางเลือกในปัจจุบัน

1. การปรับใช้เทคโนโลยีกับการอนุญาโตตุลาการ

เทคโนโลยีที่พัฒนาอย่างต่อเนื่องกำลังเข้ามามีบทบาทสำคัญในวงการอนุญาโตตุลาการและการระงับข้อพิพาททางเลือกระหว่างประเทศ ยกตัวอย่างเช่น การพิจารณาคดีผ่านวิดีโอคอล ทำให้คู่พิพาทไม่จำเป็นต้องเดินทางไกล การจัดการเอกสารในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ และแพลตฟอร์มการระงับข้อพิพาทออนไลน์ (Online Dispute Resolution: ODR) ต่างๆ ที่กำลังพัฒนา นอกจากนี้ ยังมีการนำปัญญาประดิษฐ์ (AI) มาใช้ในงานในการตรวจสอบเอกสาร และการวิจัยเบื้องต้นอีกด้วย

2. ข้อพิพาทด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล (ESG)

การให้ความสำคัญกับประเด็นด้านสิ่งแวดล้อมและสังคม รวมถึงกฎระเบียบใหม่ๆ เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมของรัฐบาลในหลายประเทศ ทำให้เกิดข้อพิพาทด้าน ESG มากขึ้น โดยคดีเหล่านี้มักเกี่ยวข้องกับการเรียกร้องเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศจากอุตสาหกรรมที่สร้างมลพิษ การละเมิดสิทธิมนุษยชน รวมถึงธรรมาภิบาลขององค์กรต่างๆ

3. การเติบโตของการสนับสนุนทางการเงินโดยบุคคลที่สาม

การสนับสนุนทางการเงินโดยบุคคลที่สาม หรือ Third-Party Funding กำลังเป็นที่นิยมมากขึ้น โดยเป็นการที่นักลงทุนภายนอกที่ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับกรณีข้อพิพาทให้เงินทุนในการดำเนินคดีอนุญาโตตุลาการ เพื่อแลกกับผลประโยชน์จากคำชี้ขาด ซึ่งกระแสดังกล่าวนับเป็นการเปิดโอกาสให้คู่กรณีที่อาจไม่มีทรัพยากรเพียงพอสามารถเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมได้

4. การตรวจสอบความเป็นกลางของอนุญาโตตุลาการอย่างเข้มงวดมากขึ้น

ในปัจจุบัน มีการวางมาตรการตรวจสอบความเป็นกลางและความเป็นอิสระของอนุญาโตตุลาการมากขึ้น เพื่อให้แน่ใจว่า อนุญาโตตุลาการไม่ได้ขึ้นกับฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งหรือจะได้รับผลประโยชน์ทับซ้อนใดๆ จากข้อพิพาท

5. ความท้าทายในการบังคับใช้คำชี้ขาด

แม้ว่าคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการจะสามารถบังคับใช้ได้โดยทั่วไป แต่อาจเกิดความท้าทายในบางเขตอำนาจศาล โดยเฉพาะในข้อพิพาทระหว่างประเทศ ทำให้เกิดความต้องการในผู้อนุญาโตตุลาการที่มีความเชี่ยวชาญทางกฎหมายระหว่างประเทศ

แนวโน้มอนุญาโตตุลาการในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

สำหรับเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมถึงประเทศไทยเอง ยังถือเป็นตลาดใหม่ในวงการอนุญาโตตุลาการ โดยมีแนวโน้มที่น่าจับตามอง เช่น

• การเติบโตของสถาบันอนุญาโตตุลาการ: ในช่วงที่ผ่านมาศูนย์อนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศสิงคโปร์ (SIAC) และศูนย์อนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศฮ่องกง (HKIAC) กำลังเผชิญกับจำนวนคดีข้อพิพาทที่สูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ ซึ่งแสดงให้เห็นว่าทั้งธุรกิจและบุคคลต่างหันมาใช้การอนุญาโตตุลาการในการระงับข้อพิพาทมากขึ้น
• ข้อพิพาทระหว่างนักลงทุนกับรัฐ: ข้อพิพาทระหว่างนักลงทุนกับรัฐ โดยเฉพาะในภาคพลังงานและทรัพยากรธรรมชาติกำลังมีจำนวนเพิ่มมากขึ้น ซึ่งอาจเกิดจากนโยบายด้านพลังงานและสิ่งแวดล้อมจากภาครัฐในหลายประเทศภายในภูมิภาค
• ความเชี่ยวชาญในข้อพิพาทท้องถิ่น: มีความต้องการในอนุญาโตตุลาการที่เชี่ยวชาญในกฎหมายและวัฒนธรรมของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มากขึ้น ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงแนวโน้มการหันมาระงับข้อพิพาททางเลือกที่สูงขึ้น

แนวโน้มอนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศในปี 2567 แสดงให้เห็นถึงการเติบโตและวิวัฒนาการอย่างต่อเนื่องในวงการนี้ ไม่ว่าจะเป็นการนำเทคโนโลยีมาใช้ การให้ความสำคัญกับประเด็นด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล รวมไปถึงความสำคัญของตลาดเกิดใหม่อย่างเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งธุรกิจและนักกฎหมายต้องปรับตัวและเตรียมพร้อมรับมือกับความซับซ้อนของข้อพิพาทระหว่างประเทศ ทำความเข้าใจแนวโน้มเหล่านี้และติดตามการเปลี่ยนแปลงของกฎระเบียบด้านอนุญาโตตุลาการจะช่วยให้สามารถระงับข้อพิพาทได้อย่างมีประสิทธิภาพ

สำหรับธุรกิจที่ดำเนินงานในประเทศไทยและกำลังเผชิญกับข้อพิพาทระหว่างประเทศ สถาบันอนุญาโตตุลาการ (THAC) เป็นสถาบันที่มีความเชี่ยวชาญในการให้บริการอนุญาโตตุลาการและไกล่เกลี่ยข้อพิพาท ช่วยให้คู่กรณีสามารถระงับข้อพิพาทได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล พร้อมช่วยแนะแนวทางข้อตกลงที่ยุติธรรมกับคู่พิพาท สามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่นี่

เกี่ยวกับ THAC

สถาบันอนุญาโตตุลาการ (Thailand Arbitration Center) หรือ THAC เป็นสถาบันฯ ที่ให้บริการด้านการอนุญาโตตุลาการ และการประนอมข้อพิพาทในระดับสากล ดำเนินการตั้งแต่ พ.ศ. 2558 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสนับสนุนและส่งเสริมระบบอนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศ และให้บริการด้านอนุญาโตตุลาการที่มีความเป็นอิสระและมีมาตรฐานสากล ด้วยประสบการณ์และความชำนาญทางวิชาชีพ จึงทำให้มั่นใจได้ว่าผู้มาใช้บริการจะได้รับบริการที่ถูกต้องรวดเร็ว อีกทั้ง THAC ตั้งอยู่ใจกลางเมือง ช่วยให้สะดวกสบายในการเดินทาง และมีอัตราค่าบริการที่ต่ำกว่า ช่วยให้ประหยัดทั้งเวลาและค่าใช้จ่าย

สนใจติดต่อ THAC ได้ทาง

อีเมล: [email protected]